Nội lực văn hóa quyết định chất lượng tác phẩm văn học

Nội lực văn hóa quyết định chất lượng tác phẩm văn học

 Toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế - Văn hóa trên phạm vi thế giới đã trở thành một xu thế mà nếu quốc gia nào đứng ngoài cũng sẽ khó tránh khỏi tình trạng tụt hậu. Tuy nhiên, cũng như mọi lĩnh vực xã hội khác, toàn cầu hóa với tác động vừa tích cực, vừa tiêu cực của nó lại đòi hỏi mọi nền văn học dân tộc phải có nội lực văn hóa mạnh mẽ, kết hợp với sự tỉnh táo, nhanh nhạy của tư duy, sự thích ứng kịp thời trong sáng tạo,.. . Mới có thể tiếp tục phát triển.

Ngày nay, sự tràn ngập của vô số sản phẩm xuất xứ từ một số trung tâm văn hóa - Văn minh, với sự hỗ trợ của các phương tiện chuyển tải ngày càng đa dạng và hữu dụng, đã làm cho quá trình toàn cầu hóa còn chứa đựng một số vấn đề mà với tầm nhìn xa trông rộng, những người tỉnh táo ở nhiều quốc gia (nhất là các quốc gia đang phát triển) Cần tự cảnh tỉnh trước khi hoạch định lộ trình đi cùng với nhân loại. Thực tế của quá trình toàn cầu hóa và sự hội nhập đã nảy sinh một số vấn đề mà nếu không điều chỉnh, nếu thiếu bản lĩnh, một nền văn hóa sẽ dễ bị đặt trước khả năng biến thành bản sao của nền văn hóa khác. Nên không ngẫu nhiên, chúng ta đã biết tới các mệnh đề như: "hòa nhập nhưng không hòa tan", "độc lập trong liên lập". ..

Tức là thời đại đã và đang đưa ra lời cảnh báo rằng, nếu một nền văn hóa không có khả năng tự ý thức trong quá trình hội nhập, sẽ nhanh chóng bị cuốn vào vòng xoáy của các tham vọng, chịu sự chi phối về vật chất và tinh thần, tự phát thâu nạp các giá trị "khác mình" và như thế, không chóng thì chầy, sẽ dần đánh mất tính độc lập và lòng tự tôn văn hóa. Do đó, khi bàn về văn học trong xu thế hội nhập, không thể không đặt vấn đề trong toàn cảnh các biến động, chuyển dịch văn hóa có nguồn gốc từ quá trình tiếp biến hết sức phức tạp đã và đang diễn ra trên phạm vi toàn cầu. Và, dù có vai trò rất quan trọng, văn học cũng không phải là tất cả, văn học chỉ là một trong nhiều thành phần tham gia vào quá trình hội nhập về văn hóa mà thôi.

Mấy chục năm qua, xã hội chúng ta phát triển trong một bối cảnh hoàn toàn khác trước. Ra khỏi chiến tranh, con người trở lại cuộc sống đời thường với các vấn đề, nhu cầu mới. Văn học cũng vậy, câu thúc nội tại của cả người sáng tác lẫn người đọc đã ở mức nếu không "nhúc nhích" để vượt lên thì văn học khó có thể giữ được vị trí đã có trong các thời kỳ trước. Các vấn đề xã hội - Nhân sinh mới nảy sinh, góc nhìn mới về số phận con người, các suy tư vượt ra ngoài khuôn khổ dân tộc đến với suy tư nhân loại... Tất cả đều là yêu cầu mới của nhận thức - Phản ánh văn học, đồng thời cũng là thách thức mà nhà văn phải nỗ lực giải quyết. Ngay cả đề tài chiến tranh cũng thế, những câu chuyện, những vần thơ cần được bổ sung thêm phương thức nhận thức - Phản ánh mới mà ở đó, việc khai thác những vấn đề xã hội - Con người với tất cả hay - Dở, với tất cả những tâm tư thầm kín, với tất cả niềm vui và nỗi buồn,... Cần được biểu hiện trong ý nghĩa tư tưởng - Nghệ thuật vừa in đậm tính nhân văn, vừa chứa đựng tính chân thực lịch sử.

>> Nội lực văn hóa nhà văn quyết định chất lượng tác phẩm