Chuyển đến nội dung chính
Bởi

CẤU TRÚC XÃ HỘI TRONG CẢ NƯỚC, NÔNG THÔN, ĐÔ THỊ VÀ CHÂN DUNG TẦNG LỚP NÔNG DÂN VIỆT NAM



ĐỖ THIÊN KÍNH


Cách tiếp cận về cấu trúc xã hội phản ánh cơ cấu kinh tế là một cách tiếp cận căn bản trong nghiên cứu xã hội. Những thay đổi của cơ cấu kinh tế đều được phản ánh và thể hiện qua sự biến đổi của cấu trúc xã hội. Cơ cấu kinh tế thay đổi sẽ kéo theo sự biến đổi của cấu trúc xã hội. Đây là những vấn đề rất cơ bản có mối quan hệ nhân quả. Bài viết trình bày hệ thống cấu trúc xã hội trong cả nước, nông thôn và đô thị là sự thể hiện theo cách tiếp cận cơ bản này.

1. Phân tích cơ sở lý luận và nguồn số liệu

Cấu trúc xã hội (thường gọi là cơ cấu xã hội) Trong bài viết này được hiểu là cấu trúc các tầng lớp trong xã hội, tức là phân tầng xã hội. Để có thể hiểu khái niệm phân tầng xã hội, trước hết cần hiểu khái niệm phân nhóm xã hội. Đây là hai khái niệm cần làm rõ trước hết. Phân nhóm xã hội là dựa trên một tiêu chuẩn xác định nào đó để phân chia thành các nhóm xã hội khác nhau. Nếu chỉ dừng lại ở việc phân nhóm xã hội, ta có được các nhóm hoàn toàn bình đẳng với nhau (nhóm nào cũng như nhóm nào). Nhưng, sau khi thực hiện việc phân nhóm xã hội, người ta lại tiếp tục tiến hành việc sắp xếp thứ bậc giữa các nhóm với nhau (nhóm nọ đứng trên nhóm kia) Để tạo thành các tầng lớp khác nhau và gọi là phân tầng xã hội. Đến lúc này, các nhóm không còn bình đẳng với nhau nữa, mà giữa chúng tồn tại một sự bất bình đẳng xã hội. Như vậy, sự bất bình đẳng là thuộc tính vốn có trong cấu trúc phân tầng, và phân tầng xã hội đã bao hàm trong nó sự phân nhóm xã hội. Do đó, khái niệm phân tầng xã hội được hiểu như sau:

Phân tầng xã hội là sự phân chia các cá nhân hay các nhóm xã hội thành các tầng lớp khác nhau và được sắp xếp theo những thứ bậc trong hệ thống. Mỗi tầng bao gồm các cá nhân, các nhóm xã hội có địa vị kinh tế, chính trị và uy tín tương tự gần với nhau. Hệ thống xếp hạng thứ bậc này là một cơ cấu bất bình đẳng đã ăn sâu vào cấu trúc và là thuộc tính của cơ cấu xã hội. Sự bất bình đẳng này có thể được trao truyền qua các thế hệ. Trong hệ thống phân tầng, các thành viên sẽ khác nhau về khả năng thăng tiến (di động) Bởi địa vị không giống nhau của họ trong bậc thang xã hội (Caroline Hodges Persell, 1992; G. Endruweit & G. Trommsdorff, 2002; Mai Huy Bích, 2006,2010; Tony Bilton at al. , 1993; Trịnh Duy Luân, 2004).

Áp dụng cách hiểu về phân nhóm xã hội và phân tầng xã hội trên đây, ta có thể lý giải quan điểm của các nhà lý luận trong lĩnh vực phân chia thành các tầng lớp xã hội. Trước hết, K. Marx đã dựa trên một tiêu chuẩn căn bản là sở hữu về tư liệu sản xuất (TLSX) Để phân nhóm xã hội thành hai loại người cơ bản: Nhóm người có sở hữu TLSX (gọi là tư sản), và nhóm người không có sở hữu TLSX (gọi là vô sản). Đồng thời, ông cũng dùng chính tiêu chuẩn này để sắp xếp thứ bậc giữa tư sản và vô sản (giai cấp tư sản ở trên K. Marx thì tiêu chuẩn dùng để phân nhóm xã hội và phân tầng xã hội được đồng nhất với nhau. Đến khi cách mạng xã hội xảy ra, đã làm đảo lộn địa vị giữa hai giai cấp tư sản và vô sản. Đồng thời, giai cấp vô sản đã thủ tiêu chế độ sở hữu tư nhân về TLSX và xây dựng xã hội mới với chế độ công hữu về TLSX. Khi xây dựng chế độ công hữu, giai cấp vô sản được các nhà lý luận mác, xít “đổi tên” và gọi là giai cấp công nhân (vì giai cấp này không còn vô sản nữa) Và xã hội tiến dần tới trạng thái không còn sự phân chia thành giai cấp đối kháng nữa (hoặc gọi các giai cấp đều là anh em, hoặc là công, nông liên minh...). Khi chế độ tư hữu về TLSX bị thủ tiêu, thì rõ ràng tiêu chuẩn dùng để “phân nhóm” và “phân tầng” xã hội do K. Marx đưa ra đã không còn nữa. Như vậy, các nhà lý luận mác, xít mới tùy ý áp đặt sự “phân nhóm” và “phân tầng” một cách chủ quan. Ví dụ như về sự “phân nhóm”, các nhà lý luận ở Việt Nam đã đưa ra định nghĩa giai cấp công nhân là gì và nhóm gộp tất cả những thành viên nào trong xã hội thỏa mãn định nghĩa đưa ra thì gọi là giai cấp công nhân; Còn về sự “phân tầng”, thì họ sắp xếp thứ bậc giai cấp công nhân là đứng đầu và lãnh đạo cách mạng thông qua đảng tiền phong của nó. Đồng thời, giai cấp công nhân liên minh với giai cấp nông dân và tầng lớp trí thức theo sau trong một khối đại đoàn kết dân tộc.


 

Nhận xét

Đăng nhận xét

Bài đăng phổ biến từ blog này

Đề tài: Hoạt động marketing của công ty cổ phần bút bi Thiên Long

Bởi
Đề tài: Hoạt động marketing của công ty cổ phần bút bi Thiên Long Mục Lục Lời mở đầu Chương I : Phân tích kết quả kinh doanh của công ty cổ phần tập đoàn Thiên Long I. Kết quả kinh doanh của công ty cổ phần tập đoàn Thiên Long trong thời gian qua II.Đánh giá hoạt động marketing của công ty cổ phần tập đoàn Thiên Long thời gian qua Chương II : Phân tích môi trường marketing của công ty cổ phần tập đoàn Thiên Long I. Phân tích môi trường marketing vĩ mô II.Phân tích môi trường marketing vi mô III. Phân tích môi trường marketing nội bộ IV. Phân tích swot Chương III. Phân đoạn thị trường của công ty cổ phần tập đoàn Thiên Long với sản phẩm bút bi Thiên Long I. Vị trí hiện tại của doanh nghiệp II. Xác định đối tượng khách hàng hay thị trường cần phân đoạn III. Phân chia thị trường theo những tiêu thức thích hợp IV. Đánh giá tiềm năng của các đoạn thị trường V. Lựa chọn các phương thức marketing nhằm khai thác các đoạn thị trường mục tiêu Chương IV. Xác định chiến lược M...
Đăng nhận xét
Đọc thêm

SÁCH TRUNG QUỐC DANH PHƯƠNG TOÀN TẬP

Bởi
SÁCH THAM KHẢO VỀ Y HỌC PHƯƠNG ĐÔNG TRUNG QUỐC DANH PHƯƠNG TOÀN TẬP Cái truyền lại được của y học nằm lại trong bài thuốc. Cho nên dược học của Đông y dẫu đã trải qua nhiều chìm nổi, biến thiên song không triều đại nào, thòi kỳ nào bị ruồng bỏ, mà trong y học, việc nghiền cứu thảo luận các bài thuốc đã trở thành một chủ đề muôn thuở. Người học không sợ nhiều mà chỉ lo ít, người SƯU tầm chẳng sợ giàu mà chỉ lo còn quá nghèo. Cuốn sách này là công việc của nhiều người tâm huyết với nhiều năm lao động, tập hợp các bài thuốc hay, bất kê kinh phương, thời phương hoặc bí phương, hễ có công dụng lâm sàng tốt, được chấp nhận rộng rãi từ cổ chí kim đều được giới thiệu. Thuốc hay tập hợp hơn nghìn bài lấy công dụng chủ trị làm cương lĩnh, lấy phương tễ làm đề mục. Mỗi phương đều có tên bài, xuất xứ, thành phần, cách dùng, công hiệu, chủ trị, giải thích bài thuốc theo lí luận Đông y, lòi bàn, các bài thuốc cùng tên, các bài thuốc phụ thêm, phân tích, điền lí để sáng rõ. Trong phần ...
Đăng nhận xét
Đọc thêm

VẬN TẢI VÀ GIAO NHẬN TRONG NGOẠI THƯƠNG

Bởi
GIÁO TRÌNH  VẬN TẢI VÀ GIAO NHẬN TRONG NGOẠI THƯƠNG N gay từ ngày thành lập Trường Đại học Ngoại thương, môn học “Nghiệp vụ vận tải và bảo hiểm trong Ngoại thương” đã được giảng dạy trong chương trình đào tạo của Nhà trường. Môn học này là một trong những môn học nghiệp vụ chuyên ngành chủ yếu trong chương trình đào tạo của Nhà trường. Cùng với sự phát triển của Nhà trường, môn học “Nghiệp vụ vận tải và bảo hiểm trong Ngoại thương”  cũng được cải tiến và hoàn thiện nhằm đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng đào tạo . Năm 1986, lần đầu tiên cuốn giáo trình có tên gọi “Vận tải trong Ngoại thương”  được xuất bản, chấm dứt thời kỳ “giảng chay”  và “học chay”  trong công tác giảng dạy của môn học. Tiếp đến năm 1994, cuốn giáo trình mới có tên gọi “Vận tải và bảo hiểm trong Ngoại thương”  do Tập thể giáo viên trong Bộ môn “ Vận tải và Bảo hiểm” biên soạn và được Nhà trường xuất bản. Cuốn giáo trình này đã trở thành giáo trình chuẩn của môn học phục ...
Đăng nhận xét
Đọc thêm