NGUY CƠ NGHÈO HÓA NÔNG DÂN TRONG QUÁ TRÌNH CÔNG NGHIỆP HÓA - HIỆN ĐẠI HÓA NHÌN TỪ KHÍA CẠNH QUẢN LÝ
PHAN TÂN
MỞ ĐẦU
Công
nghiệp hoá, đô thị hoá nông thôn là một trong những quy luật tất yếu.
Mỗi quốc gia đều lựa chọn cho mình một hướng đi, một cách thức đô thị
hóa, công nghiệp hoá nông thôn khác nhau. Lịch sử và thực tiễn hiện tại
trên thế giới cho thấy có 2 sự lựa chọn:
Lựa
chọn thứ nhất, thực hiện công nghiệp hoá, đô thị hoá từng bước, bảo đảm
sự phát triển cân bằng bền vững, nhưng chấp nhận tăng trưởng chậm. Lựa
chọn này được một số nước Mỹ La tinh thực hiện thông qua mô hình phát
triển nông nghiệp ngay trong thành phố 1 hay còn gọi là "nông nghiệp đô
thị".
Lựa
chọn thứ hai, công nghiệp hoá, đô thị hoá ồ ạt vì mục tiêu tăng trưởng
nhanh, chấp nhận sự phát triển mất cân bằng giữa nông thôn và thành thị,
chấp nhận phân hoá xã hội sâu sắc và mang đậm chất thâu tóm1thôn tính
lẫn nhau. Thời kỳ tiền tư bản, các quốc gia Tây Âu đã thực hiện sự lựa
chọn này và họ đã thành công trên con đường phát triển mặc dù có nhiều
hệ luỵ xã hội như sự phân hoá giàu1nghèo, sự bần cùng của một bộ phận
dân cư.
Vậy,
Việt Nam trong những năm của thời kỳ đổi mới cũng như hiện tại đã và
đang lựa chọn hoặc "vô tình" đi theo mô hình nào? Chúng ta có thể phân
tích sự lựa chọn của Việt Nam qua một số hiện tượng xã hội sau.
1. CÔNG NGHIỆP HOÁ, ĐÔ THỊ HOÁ VỚI VẤN ĐỀ MẤT ĐẤT SẢN XUẤT VÀ VIỆC LÀM ‑ MƯU SINH CỦA NÔNG DÂN
Những
năm gần đây, để thu hút đầu tư, tìm kiếm các chỉ báo tăng trưởng nhanh,
khẳng định vai trò kinh tế, các địa phương đều cùng chạy đua xây dựng
các khu công nghiệp (KCN), khu chế xuất (KCX); Các đô thị thi nhau mở
rộng, phát triển từ loại 2 lên loại 1, từ loại 3 lên loại 2, hoặc xây
dựng thêm các đô thị mới hiện đại. Tổng cục Quản lý đất đai năm 2009 cho
biết trong giai đoạn 2004-2008, việc xây dựng các khu công nghiệp, mở
rộng đô thị ở 49 tỉnh, thành phố đã lấy đi 750.000 ha đất, phục vụ 29
ngàn dự án đầu tư, trong đó 80% diện tích đất thu hồi là đất nông
nghiệp, có khoảng 50% diện tích đất nông nghiệp bị thu hồi nằm trong các
vùng kinh tế trọng điểm1
Nhận xét
Đăng nhận xét