Tư duy Chiến lược
(Lý thuyết trò chơi thực hành)
Avinash K. Dixit - Bary J. Nalebuff
Cuốn
sách được viết gồm 472 trang và thực sự xuất sắc và cái nhìn đa chiều,
từ nhiều góc độ với những ví dụ và sự liên tưởng..đến không ngờ. Cuốn
sách sẽ rèn luyện cho bạn trở thành 'kẻ sắc bén' và tài ba thành công
trong thương trường cũng như chính trường và cuộc sống. Sách được dịch
và ấn bản bìa cứng lần đầu bằng tiếng Việt năm 2006. Được AMBN ấn bản
điện tử hóa với dạng Pdf sách điện tử đầy đủ mục lục tự động và một số
dạng file khác. Nội dung bạn xem sơ lược qua dưới đây:
MỤC LỤC
Lời bạt 11Lời giới thiệu: Hành vi chiến lược là gì? 15
PHẦN I
1. Mười câu chuyện chiến lược 23
Bàn tay nóng 23
Dẫn đầu hay không? 27
Đi thẳng vào tù 29
Lập trường của tôi ờ đây 32
Chuông treo cố mèo 35
Cái lưỡi nêm 38
Quan sát trước khi nhảy 41
Chơi hỗn hợp 42
Đừng bao giờ đánh cược với gã khờ 44
Lý thuyết trò chơi có thể có hại cho sức khỏe của bạn 46
Hình dạng của những gì sắp đến 48
Bài tập tình huống số 1: Đỏ tôi thắng, đen anh thua 49
2. Đoán câu trả lời của đối thủ 53
Charlie Brown, đến lượt cậu 53
Hai kiểu tương tác chiến lược 55
Quy tắc chiến lược đầu tiên 56
Cây quyết định và cây trò chơi 56
Các cây đồ thị phức tạp hơn 63
Thương lượng 67
Chiến tranh và hòa bình 73
Trò chơi của người Anh 75
Bài tập tình huống số2: Tom Osborne và Giải chiếc bát cam năm 1984
3. Tư duy xuyên qua chiến lược đối phương 83
Các chiến lược lấn át 86
Cuộc chiến trang bìa 88
Các chiên lược bị lấn át 95
Chiến lược cân bằng 103
Nô nệ hay đói khát 107
Bài tập tình huống sổ3: Người cứng rắn, mời chào mềm mỏng
Lời bạt cho phần I 115
PHẦN II
4. Hòa giải nghịch cảnh người tù 121
Làm thế nào đạt được sự hợp tác 128
Phát hiện gian lận 128
Trừng phạt kẻ gian lận 131
Sự trừng phạt được bảo đảm 136
Lựu chọn hình phạt 139
Ăn miếng trả miếng 140
Một chiến lược khác thay cho ăn miếng trà miếng 148
Bài lập tình huống số4: Cuộc đối đầu giữa Quốc hội vù Cục dự trữ
liên bang Mỹ 151
5. Các bước đi chiến lược 155
Các bước đi vô diều kiện 157
Đe dọa và hứa hen 161
Cảnh báo và đảm bảo 163
Hạn nhân nản chí 166
Các chiến lược của thời điểm 169
Các bước đi chiến lược khác 174
Dùng búa tạ đập hạt dẻ? 175
Bài tập tình huốnng số5: Boeing, boeing, đi rồi ư? 178
6. Cam kết đáng tin 183
Tám con đường dẫn đến lòng tin 186
Hy sinh thân mình vì Tổ quốc 207
Lời để nghị của anh không thể từ chối 210
Bài tập tình huống số 6: Bạn có muốn thuê máy tính IBM không?
7. Tính bất đoán 217
Làm số chẵn, số lẻ như thế nà0? 220
Ai muốn chơi quẩn vợt 222
Vì sao bạn cần chọn tỷ lệ hỗn hợp đúng 231
Vi Sao không dựa vào sự ngẫu hứng của người khác 233
Tỷ lệ tối ưu của bạn thay đổi theo kỹ năng của bạn như thế nào?
Hành động ngẫu hứng như thế nào? 235
Những tình huống duy nhất 236
Vệ sĩ của những lời nói dối 238
Sự bất ngờ 241
Hãy bắt lấy chừng nào có thể 245
Bài tập tình huống số 7: Chiến dịch lãnh chúa (Overlord) 249
Lời bạt cho phấn II 152
PHẨN III
8. Kề miệng hố chiến tranh 257
Vì sao không chắc chắn 260
Cơ chế cùa rủi ro 263
Kiếm soát rủi ro 267
Thoát khói miệng hố 270
Rơi xuống hố 271
Kề miệng hố hạt nhân 272
Bài tập tình huống số8: Kề miệng hố chiến tranh ở Đại Tây Dương
9. Hợp tác và phối kết 279
Chuông rung vì ai 282
Con đường ít người qua lại 285
Mẻ lưới 22 289
Nhanh hơn về phạt tốc độ 300
Vì sao họ bỏ đi 301
Có thể cô đơn trên đỉnh cao 306
Các chính trị gia và món rượu táo 310
Thị trường chứng khoán với các cuộc thi sắc đẹp 312
Tóm lắt 315
Bài lập tình huống sò 9: Giãi pháp cho sự phân bổ nha sĩ
10. Chiến lược tranh cử 323
Bị giằng co quyền lực 324
Trung gian bầu cử 329
Bầu cử ngây thơ 334
Thứ tự trên tòa án 336
Tình huống phức tạp hơn 340
Những người vĩ đại 342
Miễn cưỡng yêu qúi kẻ thù 346
Bài lập tình huống số 10: Được ăn cả, ngã về không 353
11. Thương lượng 357
Hệ thống cản trở thương lượng 361
Điều này tổn hại đến bạn nhiều hơn tôi 362
Kề miệng hô chiên tranh và đình công 364
Thương lượng đồng thời nhiều vấn đề 368
Bài lập lình huống sô 11: Cho hơn là nhận? 369
Phụ lục: Kiên nhẩn chính là phần thưởng 372
12. Các động cơ khuyến khích 375
Thưởng cho nỗ lực như thế nào? 376
Tổ chức một liên doanh như thế nào? 381
Chiến lược của đấu giá 396
Bài tập tình huống số 12: Rủi ro của chiến thắng 400
13. Các bài tập tình huống khác 403
Đứng núi này trông núi nọ 403
Cuối cùng phải là đầu tiên 405
Đấu súng tay ba 407
Tấn công cá mập 409
Thắng không cần biết bằng cách nào 413
Một mùa cho mọi thứ và mọi thứ đều có mùa của nó 415
Sau cùng là tốt nhất 417
Vị thế đòi hỏi 423
Đổ đầy vào 425
Cầu Vịnh 427
Bi kịch của tài sản chung 428
Đồng đô la có giá bao nhiêu ? 430
Vấn đề của vua Lia 433
Nước Mĩ chống Alcoa 434
Hai sai thành một đúng 437
Thắng trận chung kếl 438
Kề miệng hô chiến tranh và bổi thẩm đoàn 441
Tự do để can thiệp 441
Giấy phép lớn cho thị trường 447
Vũ trang xuyên đại dương 448
Hạn chế của từ thiện 452
Hạn chế của sự tái phân phối 456
Lừa tất cả một vài lần: Những chiếc máy chơi của Las Vegas
LỜI BẠT I
Tư
duy chiến lược là nghệ thuật vượt qua đối thủ cạnh tranh, với nhận thức
rằng họ cũng đang cô gắng vượt qua mình. Mỗi chúng ta đều phải áp dụng
tưduy chiến lược cách này, hoặc cách khác tại nơi làm việc và ngay cảở
nhà. Thương gia và các doanh nghiệp sử dụng những chiên lược cạnh tranh
phù hợp để tồn tại. Chính trị gia phải tạo ra những chiến lược quảng bá
để được trúng cử và đưa ra những chiến lược hành pháp đê thực hiện được
những định hướng của họ. Các huân luyện viên bóng đá vạch ra các kế
hoạch chiến lược để các cầu thủ tiến hành ưên sân bóng. Các bậc cha mẹ
muốn giáo dục con cái cũng phải trở thành những nhà chiến lược nghiệp
dư. Trong 40 năm qua, những chiên lược điều tiết siêu năng lượng hạt
nhân đã đảm bảo sự sinh tồn của trái đất.
Tư
duy chiên lược đúng đắn trong nhiều hoàn cảnh khác nhau vẫn luôn là một
nghệ thuật. Nhưng nền tảng của nó được xây dựng trên một sô nguyên tắc
cơ bản - một khoa học về chiên lược. Mục đích của chúng tôi trong việc
viết cuốn sách này là người đọc từ những lĩnh vực và nghề nghiệp khác
nhau có thể trở thành những nhà chiến lược giỏi hơn nêu ho biết được
những nguyên tắc này.
Ngành
khoa học của tư duy chiến lược được gọi là lý thuyết trò chơi. Lý
thuyết này còn rất trẻ, ra đời chưa quá 50 năm trở lại đây nhưng đã cung
cáp nhiều nghiên cứu hữu ích cho những nhà chiên lược khi áp dụng vào
thực tế. Nhưng cũng như những ngành khoa học khác, nó cũng bị bao phủ
bởi các thuật ngữ và tính toán. Đây là những công cụ hữu ích trong
nghiên cứu cho các chuyên gia, nhưng chúng tạo ra những trỏ ngại cho mọi
người nấm bát các ý tưởng cốt lõi. Mục đích của chúng tôi lù diễn dịch
bằng ngôn ngữ gần gụi hơn để những độc giả quan tâm nói chung đều có thể
hiểu những nguyên tắc cơ bản này Những tranh luận về lý thuyết được
thay thế bằng những ví dụ minh họa cụ thê. Chúng tôi đã lược bỏ tất cả
những tính toán và hầu hét các thuật ngữ chuyên ngành. Tất cả mọi người
chỉ cần quan tâm theo dõi một chút số học, sơ đồ, và bảng thống kê lả có
thể đọc cuốn sách này.
Nhiều
cuốn sách đã cô gắng phát triển các ý tưởng của tư du y chiên lược cho
những ứng dụng thực tế cụ thể. Một số cuốn khá nổi tiêng là Chiên lược
chiến nanh và Vũ khí và ảnh hưởng của Tom Schelling. Thực tê, Schelling
đã đi đầu trong ứng dụng lý thuyết trò chơi vào trong việc giải quyết
các xunh đột về hạt nhân. Các cuốn nổi tiếng khác là Chiến lược cạnh
tranh của Michael Porter, Lý thuyết trò chơi và Chính trị của Steven
Brams. Trong cuốn sách này, chúng tôi không giới hạn trong một bôi cảnh
cụ thể nào. Thay vào đó, chúng tôi muốn trình bày nhiều ví dụ minh họa
từ những lĩnh vực khác nhau cho mồi nguyên tắc cơ bản. Người đọc từ
nhiều lĩnh vực khác nhau sẽ tìm thây sự chia sẻ ở đây.
Họ
cũng sẽ thấy tách thức mà những nguyên lý cơ bản giông nhau tạo ra
nhiều chiến lược trong những hoàn cảnh khác nhau; hy vọng man g lụi
những góc nhìn mời về nhiều sự kiện đã và đang xảy ra. Nhiều ví du minh
họa đước lấy từ vãn hóa Mỹ, như văn học, điện ảnh, và thè thao. Nhiều
nhà khoa học sẽ cho rằng điều này làm vụn vặt chiến lược, nhưng chúng
tôi tin răng từ nhưng minh họa từ các lĩnh vực này là một công cụ rất
hiệu quả để diễn đạt nhiều ý tưởng quan trọng.
Giông
như cuốn Chúa tể những chiếc nhẫn của Tolkien, cuốn sách là sự phát
triển của những ý tưởng đã ấp ủ từ lâu. Nguồn gốc của nó bắt nguồn từ
một khóa học "Trò chơi chiến lược" mà Avinash Dixit đà phát triển và dạy
tại Khoa Quan hệ quốc tếWoodrow Wilson tại Đại hục Princeton. Sau đó
Barry Nalebutĩ dạy một khóa học tương tự tại Khoa Khoa học Chính trị và
Khoa Quản lý Tổ chức tại Đại học Yale. Chúng tôi cảm ơn sự nhiệt thành
và ý tưởng của nhiều sinh viên trong những khóa học này, điển hình là
Anne Case, Jonathan Flemming, Heather Hazard, Dani Rodrik và Jonathan
Shimshoni. Takashi Kanno vả Yuichi Shimazu đã dịch ý tưởng của chúng tôi
sang tiêng Nhật và trong quá ưình đó đã làm cho bản tiếng Anh hoàn
chỉnh hơn.
Ý
tưởng viết một cuốn sáchở mức độ phổ biến hơn một cuốn sách giáo khoa
bắt nguồn từ Hai Varian tại Đại học Michigan. Ông cũng chia sẻ với chúng
tôi rất nhiều ý kiên và nhận xét trong những bản thảo đầu tiên. Drake
McFeely tại w. w. Norton đã có những cố gắng đặc biệt để làm cho ngôn
ngữ của cuốn sách ưở nên sống động. Nếu cuốn sách này có chỗ nào đó còn
giống sách giáo khoa là do chúng tôi đã không thực hiện được hết các lời
khuyên của ông.
Nhiều
đồng nghiệp và bạn bè đã đọc cẩn thận những bản thảo đầu tiên và cho
chúng tôi nhiều gợi ý chi tiết tuyệt vời đê chúng tôi cải thiện công
việc của mình. Đáng kể nhất là David Austen-Smith (Rochester), Alan
Blinder (Princeton), Seth Masters (S. Bernstein), Carl Shapiro
(Princeton), Louis Taylor (MITRE Corporation), Thomas Trendell
(ATT-Paradyne), Terry Vaughn (MÍT Press), Robert Willig (Princeton),
Stacey Mandelbaum và Laura Rang Ward.
Chúng
tôi cũng muốn cảm ơn những bạn bè đã giúp chúng tôi đật tên cho cuốn
sách này. Hai Varian bất đầu với Tư duy chiến lược. Sinh viên tại Yale
SOM ctío chúng tôi nhiều sự lựa chọn nữa. trong số đó đặc biệt là tên
Phía trên cao những sân chơi, và khẩu hiệu quảng cáo của William Barnes:
"Tư duy chiến lược, đừng cạnh tranh khi không có nó".
LỜI GIỚI THIỆU
HÀNH VI CHIẾN LƯỢC LÀ GÌ?
Mọi
người cần phải xử sự như thê nào trong xã hội? Câu trả lời của chúng
tôi ở đây không liên quan đến đạo đức ha y nghi lễ xã giao. Chúng tôi
cũng không định cạnh tranh với các triết gia, các nhà truyền giáo, thậm
chí cả Emily Post '. Chủ đề của chúng tôi có tác động đến cuộc sông của
tất cả chúng ta không ít hơn đạo đức và phong tục tập quán, mặc dù về ý
nghĩa thi có thể không được cao quý như vậy. Cuốn sách này nói về hành
vi chiến lược. Tất cả chúng ta dù muốn hay không đêu là các chiến lược
gia. Là một chiến lược gia giỏi dĩ nhiên tốt hơn là chiến lược gia tồi
và cuốn sách này muôn giúp các bạn hoàn thiện các kỹ năng về phát hiện
và sử dụng các chiến lược hiệu quả của mình.
Công
việc, thậm chí cuộc sống xã hội là một dòng chảy không ngừng của các
quyết định. Theo đuổi sự nghiệp gì, quản lý doanh nghiệp ra sao, kết hôn
với ai, nuôi dạy con cái như thế nào, có nên r a ứng cử tổng thống
không chỉ là một vài ví dụ cho những lựa chọn man g tính định mệnh như
vậy. Yếu tố chung trong tất cả các tình huống này là bạn không hành động
trong một môi trường chân không. Thay vào đó, bạn bị bao quanh bởi
những người ra quyế t định tích cực khác, những người mà lựa chọn của họ
tương tác với lựa chọn của bạn. Sự tương tác này có một tác động quan
trọng lên với suy nghĩ và hành động của bạn.
Đê
minh họa điểm này, hãy nghĩ đến sự khác nhau giữa quyết định của một
người đốn củi và của một vị tướng. Khi người đôn củi quyêt định chặt một
cây, anh ta không chờ đợi các cây củi sẽ đánh lại mình; môi trường của
anh ta là trung lập. Còn khi vị tướng quyết định đốn hạ quân địch, trong
kế hoạch của mình, ông ta phải trù tính và tìm cách vượt qua sự kháng
cự. Cũng giống như vị tướng, bạn cần phải nhận ra rằng các đối thủ cạnh
tranh trong kinh doanh của bạn, người bạn đời tương lai của bạn, thậm
chí cả đứa con nhỏ của bạn cũng đều là những người thông thái và hành
động có chủ đích. Các mục đích của họ thường mâu thuẫn với của bạn,
nhưng chúng bao gồm cả những cơ hội liên minh tiềm tàng. Lựa chọn của cá
nhân bạn phải cho phép chịu được sự mâu thuẫn đó và sử dụng được cơ hội
hợp tác. Các quyết định tương tác lẫn nhau như vậy được gọi là quyết
định chiến lược, còn kế hoạch hành động phù hợp với quyết định như vậy
được gọi là chiến lược. Cuốn sách này sẽ giúp bạn tư duy một cách chiến
lược và sau đó chuyển những ý nghĩ đó thành hành động.
Ngành
khoa học xã hội chuyên nghiên cứu quá trình ra các quyết định chiến
lược được gọi là Lý thuyết trò chơi. Các trò chơi trong lý thuyết này
bao gồm từ chơi cờ đến nuôi dạy trẻ, từ quần vợt đến các thương vụ thâu
tóm trong kinh doanh, từ quảng cáo đến kiểm soát chạy đua vũ trang. Theo
nhà vãn hài hước người Hungary George Mikes thì "Nhiều người châu Âu
lục địa cho rằng cuộc đời là một trò chơi; người Anh nghĩ rằng môn crikê
mới là trò chơi". Chúng tôi ch o rằng cả hai ý kiến đều đúng.
Để
chơi được những trò chơi này đòi hỏi rất nhiều loại kỹ năng khác nhau.
Các kỹ năng cơ bản như khả năng ném trúng bóng vào rổ, sự am hiểu về các
tiền lệ trong luật, hay chơi bài pôkê, thuộc về một loại kỹ năng: tư
duy chiến lược là một loại khác. Tư duy chiến lược bắt đầu từ những kỹ
năng cơ bản của bản thân bạn và xem xét xem làm thê nào để sử dụng chúng
một cách tốt nhát. Là luật sư, bạn phải r a một quyết định có tính
chiến lược để bảo vệ thân chủ của bạn. Là huân luyện viên biết được đội
bóng đá của bạn chuyền bóng hay dẫn bóng tốt đến đâu và đội kia phản ứng
lại trước mỗi lựa chọn như thế nào, là huấn luyện viên bạn sẽ phải ra
quyết định nên chuyền bóng hay dẫn bóng. Đôi khi, chẳng hạn như khi các
siêu cường quốc cân nhắ c về một cuộc phiêu lưu có khả năng dẫn đến
chiên tranh hạt nhân, tư duy chiên lược còn có nghĩa là biết khi nào
không nên chơi.
Mục
đích của chúng tôi là hoàn thiện IQ chiến lược của bạn. Tuy nhiên,
chúng tôi không cô đưa ra một cuốn sách với những phương pháp tạo ra
chiến lược. Chúng tôi chỉ phát triển các ý tưởng và nguyên tắc của tưduy
chiến lược; đê áp dụng chúng vào một tình huống cụ thể mà bạn đang phải
đôi mặt và tìm ra lựa chọn đúng đắnở đó, bạn sẽ phải làm thêm một sô
công việc nữa. Đó là bởi vì những đặc thù trong mỗi tình huống có thể
rát khác nhau về một sô khiu cạnh quan trọng và bất kỳ một giải pháp
tổng quát cho hành động nào mà chúng tôi đưa ra cho bạn cũng có thê trở
thành sai lầm. Trong từng tình huống bạn sẽ cần phải xem xét đồng thời
các nguyên tắc cho một chiến lược đúng đán mà chúng tôi thảo luậnở đáy
và đồng thời cả các nguyên tắc từ những nghiên cứu cân nhác khác nữa.
Bạn phải biết kết hợp chúng và khi chúng mâu thuần với nhau, hãy đánh
giá những điểm mạnh tương đôi trong các cách lập luận khác nhau. Chúng
tôi không hứa sẽ giải đáp được tất cả các câu hỏi có thể có của bạn.
Khoa học về lý thuyết trò chơi còn xa mới được coi hoàn thiện và đôi khi
tư duy chiên lược vẫn còn là một nghệ thuật.
Chúng
tỏi cung cấp những chỉ dẫn để chuyển ý tưởng thành hành động. Chương I
đưa ra một vài ví dụ cho thấy các vấn đề chiến lược nảy sinh như thế nào
trong một loạt các quyết định khác nhau. Chúng tôi sẽ chỉ ra những
chiến lược nào là hiệu quả, không thật hiệu quả lắm và thậm chí cả một
vài chiến lược thực sự rất kém. Các chương tiếp theo sẽ xây dựng từ ví
dụ thành một hệ thống hay khuôn khô cho tư duy. Trong những chương cuối,
chúng tôi lấy một vài nhóm tình huống chiên lược phổ biến chính sách kề
miệng hố chiến tranh, chính sách ưanh cử, các động cớ thúc đẩy và quá
trình thương lượng để các bạn thấy các nguyên tắc được áp dụng trong
thực tế như thế nào. Các ví dụ của chúng tôi bao gồm từ những ví dụ rất
quen thuộc, có vẻ tủn mủn, hay thậm chí khôi hài rút ra từ văn học,
thể thao hay điện ảnh - cho đến những ví dụ đáng sợ như sự đối đầu hạt
nhân.
Những
ví dụ đầu tiên đơn giản là những phương tiện truyền tải thú vị và nhẹ
nhàng cho các ý tưởng của lý thuyết trò chơi. Đối với các ví dụ về sau,
tại một thời điểm nào đó, các độc giả có thể nghĩ rằng chọn đối tượng
xem xét là chiến tranh hạt nhân có thể quá khủng khiếp để cho phép có
một sự phân tích hợp lý. Tuy nhiên, khi chiến tranh lạnh đã lăng xuống
và thê giới nói chung được cảm nhận là an toàn hơn, chúng tôi hy vọng
các khía cạnh lý thuyết trò chơi của cuộc chay đua vũ trang và khủng
hoảng hạt nhân có thê được bình tĩnh xem xét trên phương diện logic
chiến lược mà không bị các yếu tố tâm lý chi phối.
Các
chướng trong cuốn sách này đều có rất nhiều ví dụ, tuy nhiên những ví
dụ này trước hết nhằm để phát triển hoặc minh họa cho một nguyên tắc cụ
thể đang được thảo luận đến, với nhiều chi tiết thực khác gán liền với
ví dụ đó được bỏ tạm ra hên ngoài.Ớ cuối mỗi chương, chúng tói sẽ trình
bày một bài tập tình huống, tương tự như những bài tập tình huống bạn có
thể đã làm trong các lớp học quản trị kinh doanh. Mỗi bài tập như vậy
đặt ra một tập hợp các bối cảnh và yêu cầu bạn áp dụng các nguyên tắc
được thảo luận trong chương đó để tìm ra chiến lược đúng đắn cho tình
huống cụ thể đó. Một số bài tập tình huống để mở: tuy nhiên, đó cũng là
những gì đặc trưng cho cuộc sống. Có nhiều khi bạn không thể có một giải
pháp đúng đắn rõ ràng mà chỉ có những cách thức chưa thật sự hoàn thiện
để đối phó tạm thời với các vấn đề. Để hiểu được các ý tưởng bạn cần có
một nỗ lực nghiêm túc để tưduy và nghiền ngẫm mỗi bài tập tình huống
trước khi bạn đọc phần thảo luận của chúng tôi. Để tăng tính thực hành,
chương cuối cùng là tập hợp 23 bài tập tình huống nữa, được xếp theo thứ
tự tăng dần về mức độ phức tạp.
Cho
đến khi bạn đọc hết cuốn sách, chúng tôi hy vọng rằng bạn sẽ trở thành
một nhà quản lý, một chuyên gia thương lượng, một vận động viên thể
thao, một chính trị gia hay một bậc cha mẹ hiệu quả hơn. Chúng tôi cảnh
báo trước với bạn rằng một số chiến lược tốt để đạt được các mục tiêu
này có thể khiến bạn bị các đối thủ bị thua ghét bỏ. Nếu bạn muốn có sự
công bằng, hãy nói với họ về cuốn sách của chúng tôi… Mời bạn download cuốn sách điện tử này cho máy tính, điện thoại.. tại dưới đây:
Nhận xét
Đăng nhận xét